Waarom woordenschat belangrijk is bij dyslexie
Kinderen met dyslexie hebben vaak moeite met het herkennen van woorden, het koppelen van klanken aan letters en met vloeiend lezen. Maar wat veel ouders en leerkrachten niet weten, is dat problemen met de woordenschat een versterkend effect kunnen hebben op deze leesproblemen. Woordenschat is essentieel om teksten te begrijpen. Als een kind veel woorden niet kent, wordt lezen een frustrerende bezigheid, omdat het telkens moeite kost om de betekenis van zinnen te achterhalen. Dit kan leiden tot vermijdingsgedrag en een negatieve leeshouding.
Hoe herken je woordenschatproblemen bij een kind met dyslexie?
Kinderen met woordenschatproblemen gebruiken vaak een beperkt aantal woorden in hun spraak. Ze kunnen moeite hebben met het benoemen van voorwerpen, gebruiken vaker vage woorden zoals ‘ding’ of ‘dat ding daar’, en begrijpen niet altijd wat er gevraagd wordt in een tekst of opdracht. Ze stellen ook minder vragen over nieuwe woorden en pikken nieuwe termen minder snel op uit de context. Als een kind al moeite heeft met de techniek van het lezen én een beperkte woordenschat heeft, dan wordt het begrijpelijk lezen nog moeilijker.
Wat kun je als ouder of leerkracht doen?
Lees samen en praat veel met je kind
Een van de beste manieren om de woordenschat van kinderen te vergroten, is door (voor) te lezen en gesprekken te voeren. Tijdens het lezen kun je stoppen bij onbekende woorden en uitleg geven, vragen stellen of samen nadenken over de betekenis. Gebruik veel synoniemen en voorbeelden. Herhaling is hierbij heel belangrijk: een kind moet een nieuw woord vaak horen en gebruiken voordat het echt blijft hangen.
Werk met thematische woordenlijsten
Kies regelmatig een thema dat aansluit bij de belevingswereld van het kind, zoals ‘dieren’, ‘school’, of ‘vakantie’. Introduceer elke week enkele nieuwe woorden en zorg dat deze op verschillende manieren terugkomen: in verhalen, tijdens gesprekken, in spelletjes en in opdrachten op school of thuis. Visuele ondersteuning met plaatjes helpt ook bij het onthouden van nieuwe woorden.
Gebruik multisensoriële leermethoden
Kinderen met dyslexie leren vaak beter als meerdere zintuigen worden aangesproken. Combineer lezen met kijken, luisteren, tekenen en bewegen. Bijvoorbeeld: laat het kind een woord lezen, het daarna tekenen, vervolgens in een zin gebruiken en er iets over vertellen. Hoe actiever het kind met taal bezig is, hoe beter het de betekenis en het gebruik van woorden zal begrijpen.
Houd rekening met tempo en motivatie
Geef het kind de tijd om nieuwe woorden te leren en waardeer elke kleine stap vooruit. Vergelijk het kind niet met leeftijdsgenoten, maar kijk naar zijn of haar eigen vooruitgang. Positieve feedback en succeservaringen zorgen voor een groter zelfvertrouwen en meer motivatie om te blijven oefenen met lezen. Als begeleiden te moeilijk wordt, kan een logopedist of taalexpert verdere ondersteuning bieden.
Een geïntegreerde aanpak maakt het verschil
Woordenschatproblemen bij dyslexie vereisen een brede aanpak: techniek, begrip en taalontwikkeling moeten hand in hand gaan. Door dagelijks in te zetten op gesprek, uitleg en herhaling, help je het kind niet alleen beter lezen, maar ontwikkel je ook een basis voor een leven lang leren.
